Adını sık sık duyduğumuz siyez bulgurunun popülerliği günümüzde oldukça yüksektir. Sanki yeni bir lezzetmişçesine sunulmaya başlanan bu buğday türünün geçmişine baktığımızda ise 10.000 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu görmekteyiz.
Günümüzde balkan ülkelerinde ve İtalya, Almanya, İsviçre, İspanya gibi ülkeler de tarımı yapılmaktadır. Türkiye’de ise yoğun olarak Kastamonu civarında yetiştirilmektedir.
Siyez bulgurunu diğer bulgurlar ile kıyasladığımızda işlem görmemiş oluşu ve buğdayının geleneksel şartlarda öğütülüyor oluşu bile siyez bulgurunun tercih edilirliğini arttırmaktadır. Siyez bulguru işlem görmediği için 2n kromozom yapısına sahiptir.
Siyez bulgurunun farklı bir diğer özelliği ise tek başaklı oluşudur. Tek başaklı siyez bulgurunun insan sağlığına olan faydaları ise oldukça fazladır. Siyez buğdayının faydalarını kısaca sıralayacak olursak;
- Siyez bulguru posa ve lif bakımından oldukça zengindir.
- İçeriğinde oldukça zengin mineral ve vitamin bulundurur.
- Yüksek antioksidan içeriğine sahiptir.
- Yüksek antioksidan içeriğinde dolayı hücre yapısını korur ve yaşlanma belirtilerini geciktirici özelliği vardır.
- Kolesterol içermez.
- Kandaki yağları düşürücü özelliği olduğu bilinen lif bakımından oldukça zengindir.
- Doymamış yağ içerir ve toplam yağ oranı düşüktür.
- Lif içeriği yüksek olduğundan kabızlığa karşı iyi gelir. Bağırsakları temizleyici özelliği vardır.
- Emziren annelerde anne sütünü arttırmaya yardımcı olabilir.
- Kan şekerini yükseltmesi bakımından (glisemik indeks) değeri oldukça düşüktür. Yani kan şekerini hızlı ve ani yükseltmez.
- İçerdiği B vitaminleriyle sindirim ve sinir sistemi için oldukça önemlidir.
- Siyez bulguru folik asitten oldukça zengindir. Bu yüzden hamileler ve çocuklar için oldukça önemli bir gıdadı.
- Karbonhidrat değeri düşük, protein oranı yüksektir.
- Siyez bulguru diğer bulgurlara göre üretildikten sonra besin değeri düşmemektedir.
- Lutein bakımından zengin olduğundan göz sağlığı için önemlidir.
- Demir bakımından zengindir.
- Raf ömrü uzundur. Bozulmaz ve küf yapmaz.
- Bulgura göre biraz daha geç pişme süresine sahiptir.
- Siyez bulgurunu; bulgur pilavı yapımında, dolma ve çorba içlerinde veya haşlayarak salatalarda kullanabilirsiniz.
- -------------------------Yazar Ayşegül Saroğlu • Diyetisyen
Siyez bulguru nasıl pişirilir?
Süzülmüş bulguru tencereye alın, 1-2 dakika kadar aralarda karıştırarak kavurun. Tencereye domates suyu ve suyu aktarın. Pilavın tuzunu ayarlayın. Kaynamaya başlayınca tencerenin kapağı kapalı olarak kısık ateşte suyunu çekene kadar 15-20 dakika civarında pişirin.
Siyez bulguru Glutensiz mi?
Siyez buğdayında tespit edilen en düşük gluten miktarı 19,30 olabilse de söz konusu oranın sabit kalmaması nedeniyle, bu buğday çeşidi “düşük gluten içeren besinler” arasında yer alamıyor. Dolayısıyla siyez buğdayı, glutene duyarlılığı bulunan kişilerin tüketmemesi gereken besinlerden bir diğerini oluşturuyor.
Siyez Buğdayının Faydaları:
Diğer
buğday türlerine göre zengin flavanoidler, fenolik bileşikler, tokoforeller ve karotenodiler içerir, protein değeri ve toplam antioksidan kapasitesi daha fazladır. Toplam protein değeri ve aminoasit kompozisyonu incelendiğinde; lisin aminoasiti ve glutamik asit değeri daha yüksektir.
Siyez sağlıklı mı?
Siyez unu; lif, A, B ve E vitamini bakımından zengindir. Bunun yanı sıra içeriğinde selenyum, fosfor, magnezyum, folik asit ve demir mineralleri bulunur. Siyez unundan yapılan ekmek, klasik buğday ekmeğine göre daha besleyici, daha doyurucu ve sağlıklıdır. Siyez ununun glisemik indeksi beyaz undan daha düşüktür.